Introduction
This document provides a comprehensive question-answer-based note for Chapter 1 of the Grade 10 ICT textbook in Sinhala. The questions cover key concepts such as data, information, communication, storage, security, networks, and modern computing technologies. Each question is followed by a detailed answer, making it easier for students to understand, memorize, and prepare for exams.
This structured format will help students:
✅ Quickly revise important topics.
✅ Strengthen their understanding through well-organized explanations.
✅ Prepare for assessments and exams more effectively.
Below, you will find the question set first, followed by the detailed answers in Sinhala.
- දත්ත (Data) යනු කුමක්ද?
- තොරතුරු (Information) සහ දත්ත අතර වෙනස කුමක්ද?
- තොරතුරු පද්ධතියක් (Information System) යනු කුමක්ද?
- දත්ත විශ්ලේෂණය කිරීමේ අරමුණු මොනවාද?
- දත්ත නියෝජනය කිරීමේ ක්රම මොනවාද?
- දත්ත රැස් කිරීමේ ආකාර මොනවාද?
- නවීන තොරතුරු සහ සන්නිවේදන තාක්ෂණයේ වැදගත්කම කුමක්ද?
- දත්ත ගබඩා කිරීමට භාවිතා කරන ප්රධාන මාධ්ය මොනවාද?
- දත්ත සන්විධානය (Data Organization) යනු කුමක්ද?
- සන්නිවේදනය (Communication) යනු කුමක්ද?
- සන්නිවේදනයේ ප්රධාන මූලධර්ම මොනවාද?
- සන්නිවේදන ක්රියාවලියේ මූලික පියවර මොනවාද?
- නවීන සන්නිවේදන ක්රම මොනවාද?
- සන්නිවේදන මාධ්ය මොනවාද?
- අන්තර්ජාලය (Internet) යනු කුමක්ද?
- මූලික දත්ත සැකසුම් ක්රියාවලිය (Data Processing) යනු කුමක්ද?
- මෘදුකාංග වර්ග (Types of Software) මොනවාද?
- මූලික පරිගණක ආකෘති (Basic Computer Models) මොනවාද?
- පරිගණක මතක වර්ග (Types of Computer Memory) මොනවාද?
- බහු කාර්ය පද්ධති (Multitasking Systems) යනු කුමක්ද?
- දත්ත ආරක්ෂාව (Data Security) යනු කුමක්ද?
- පරිගණක ජාල (Computer Networks) යනු කුමක්ද?
- වෙනස් වර්ගයේ පරිගණක ජාල (Types of Computer Networks) මොනවාද?
- වයිර් සහ වයර්ලස් ජාල (Wired & Wireless Networks) අතර වෙනස මොනවාද?
- ක්ලවුඩ් ගබඩා කිරීම (Cloud Storage) යනු කුමක්ද?
- අන්තර්ජාලය තුළ ඇති සමාජ මාධ්ය භාවිතය (Social Media Usage on Internet) මොනවාද?
- මූලික සන්නිවේදන පද්ධති (Basic Communication Systems) මොනවාද?
- අනාරක්ෂිත දත්ත සහ අනාරක්ෂිත ජාල භාවිතයෙන් ඇති අවදානම් මොනවාද?
- ආධුනික පරිගණක පද්ධති භාවිතය (Emerging Computer Technologies) මොනවාද?
- අන්තර්ජාලය තුළ වන තොරතුරු සොරකම් (Cybersecurity & Data Theft) මොනවාද?
ප්රතිඵල (විස්තරාත්මක පිළිතුරු)
- දත්ත (Data) යනු සංඛ්යාත්මක හෝ අසංඛ්යාත්මකව පවතින වියමන තොරතුරු වේ. මෙය තවදුරටත් සැකසීම සඳහා පදනමක් ලෙස ක්රියා කරයි.
- තොරතුරු සහ දත්ත අතර වෙනස යනු දත්ත සංවිධානය කරලා අර්ථවත් කරුණු ලබා ගැනීමයි.
- තොරතුරු පද්ධතියක් යනු දත්ත රැස් කිරීම, සැකසීම, ගබඩා කිරීම සහ බෙදාහැරීම සඳහා ක්රියාවලියකි.
- දත්ත විශ්ලේෂණය කිරීමේ අරමුණු ලෙස නිවැරදි තීරණ ගැනීම, ප්රවණතා හඳුනාගැනීම, මූල්ය පාලනය කිරීම, සහ ව්යාපාර කාර්යක්ෂමතාව වැඩිදියුණු කිරීම දැක්විය හැක.
- දත්ත නියෝජනය කිරීමේ ක්රම වශයෙන් අංකීය (Numerical), අක්ෂරික (Alphabetical), සංකේතමය (Symbolic) ආකාර තිබේ.
- දත්ත රැස් කිරීමේ ආකාර වශයෙන් මනූල් (Manual), ස්වයංක්රීය (Automated), සහ අර්ධස්වයංක්රීය (Semi-Automated) ක්රම තිබේ.
- නවීන තොරතුරු සහ සන්නිවේදන තාක්ෂණයේ වැදගත්කම ව්යාපාර, අධ්යාපනය, රෝහල්, සහ අර්ජන්සි සේවා සඳහා ඉතා වැදගත් වේ.
- දත්ත ගබඩා කිරීමට භාවිතා කරන මාධ්ය ලෙස මතක උපකරණ (RAM, ROM), දෘඩ තැටිය (Hard Disk), USB, සහ Cloud Storage දැක්විය හැක.
- දත්ත සන්විධානය යනු දත්ත පද්ධතියක් තුළ ක්රමවත් ආකාරයකට දත්ත රැස් කිරීම සහ ගබඩා කිරීමයි.
- සන්නිවේදනය යනු පුද්ගලයන් හෝ පද්ධති අතර දත්ත හුවමාරු කිරීමේ ක්රියාවලියයි.
- සන්නිවේදනයේ ප්රධාන මූලධර්ම වශයෙන් ප්රේෂකයෙක්, ප්රාප්තකරුවෙක්, පණිවිඩය, සහ සන්නිවේදන මාධ්ය දැක්විය හැක.
- සන්නිවේදන ක්රියාවලියේ මූලික පියවර වශයෙන් දත්ත හඳුනා ගැනීම, එය ගබඩා කිරීම, පරිවර්තනය කිරීම සහ භාවිතය සඳහා සකස් කිරීම වේ.
- නවීන සන්නිවේදන ක්රම වශයෙන් ඉමේල්, සමාජ මාධ්ය, විඩියෝ ඇමතුම්, සහ IoT දැක්විය හැක.
- සන්නිවේදන මාධ්ය ලෙස රේඩියෝ තරංග, කේබල්, Wi-Fi, සහ Bluetooth වැනි පද්ධති තිබේ.
- අන්තර්ජාලය යනු ලොව පුරා රැඳී ඇති පරිගණක ජාලයකි, එය දත්ත හුවමාරු කිරීම සඳහා භාවිතා කරයි.
- දත්ත ආරක්ෂාව යනු අන් අය විසින් දත්ත සොරකම් කිරීම, විකෘති කිරීම හෝ විනාශ කිරීම වැලැක්වීම සඳහා අනුගමනය කරන ක්රියාවලි සහ තාක්ෂණය වේ.
පරිගණක ජාල වන්නේ පරිගණක කිහිපයක් එකිනෙකට සම්බන්ධ වී දත්ත හුවමාරු කරන ක්රියාවලියයි.
- මූලික පරිගණක ආකෘති (Basic Computer Models)
- සජීවී (Analog Computers): අඛණ්ඩ දත්ත සැකසීම සඳහා භාවිත වේ. උදාහරණ – උෂ්ණත්ව මැනිමේටර්.
- අංකීය (Digital Computers): දත්ත දශම හෝ ද්වීමය පද්ධතියෙන් සැකසීම සඳහා භාවිත වේ.
- සංයුක්ත (Hybrid Computers): අංකීය සහ සජීවී පද්ධති දෙකේම ගුණාංග තිබෙන පරිගණක.
- පරිගණක මතක වර්ග (Types of Computer Memory)
- RAM (Random Access Memory): තාවකාලික මතකයකි.
- ROM (Read Only Memory): ස්ථිර මතකයකි.
- Cache Memory: වේගවත් දත්ත පිවිසුම් සඳහා භාවිතා කරයි.
- Virtual Memory: HDD හෝ SSD මත ඇති අමතර මතක.
- බහු කාර්ය පද්ධති (Multitasking Systems)
- එකවර වැඩ කිහිපයක් කළ හැකි පරිගණක පද්ධති.
- උදාහරණ: Windows, macOS, Linux.
- දත්ත ආරක්ෂාව (Data Security)
- පරිශීලක නාම සහ මුරපද භාවිතය.
- දත්ත ගබඩා කිරීමේ සහ සන්ධානීකරණය කිරීම.
- වෛරස් මෘදුකාංග භාවිතය.
- ක්ලවුඩ් (Cloud) මත දත්ත ගබඩා කිරීම.
- පරිගණක ජාල (Computer Networks)
- LAN (Local Area Network): සීමිත ප්රදේශයක පරිගණක සම්බන්ධ කිරීම.
- WAN (Wide Area Network): විශාල ජාල පද්ධතියකි.
- MAN (Metropolitan Area Network): නගරයක් හෝ විශාල ප්රදේශයක් ආවරණය කරයි.
- වෙනස් වර්ගයේ පරිගණක ජාල (Types of Computer Networks)
- Client-Server Network: Clients & Servers එකට සම්බන්ධ වේ.
- Peer-to-Peer Network: සියලුම පරිගණක සමාන ලෙස සම්බන්ධ වේ.
- වයිර් සහ වයර්ලස් ජාල (Wired & Wireless Networks) අතර වෙනස
- Wired: LAN Cables (Ethernet) භාවිත කරයි.
- Wireless: Wi-Fi, Bluetooth, Infrared ආදී ක්රම භාවිතා කරයි.
- ක්ලවුඩ් ගබඩා කිරීම (Cloud Storage)
- Google Drive, OneDrive, Dropbox වැනි ක්ලවුඩ් සේවා භාවිතා කරමින් දත්ත මතකයේ තබාගැනීම.
- අන්තර්ජාලය තුළ ඇති සමාජ මාධ්ය භාවිතය (Social Media Usage on Internet)
- Facebook, Instagram, TikTok, Twitter වැනි සමාජ ජාල හරහා දත්ත බෙදා ගැනීම.
- මූලික සන්නිවේදන පද්ධති (Basic Communication Systems)
- විද්යුත් තැපෑල (Email), විඩියෝ ඇමතුම්, සජීවි සංවාද (Live Chat).
- අනාරක්ෂිත දත්ත සහ අනාරක්ෂිත ජාල භාවිතයෙන් ඇති අවදානම්
- Phishing Attacks, Malware, Data Theft, Unauthorized Access.
- ආධුනික පරිගණක පද්ධති භාවිතය (Emerging Computer Technologies)
- AI, Machine Learning, Quantum Computing, Blockchain.
- අන්තර්ජාලය තුළ වන තොරතුරු සොරකම් (Cybersecurity & Data Theft)
- Strong Passwords, Two-Factor Authentication, Firewalls.