ක්‍රියායන තත්ත්ව ප්‍රශ්න (Process State Questions)
ii. P0 ක්‍රියායනය B අවස්ථාවේ පවතින බව සලකන්න. එය C අවස්ථාවට පත්වීමට බලපාන D ට අදාළ කරුණු දෙකක් පැහැදිලි කරන්න.
අමතර තොරතුරු (Additional Information):
The diagram also shows other common states:
- අලුතින් (New): ක්‍රියාවලියක් නිර්මාණය වන ආරම්භක අවස්ථාව. (Initial state when a process is being created.)
- අවසන් (Terminated): ක්‍රියාවලිය සම්පූර්ණ වී අවසන් වූ අවස්ථාව. (The process has finished execution.)
- ප්‍රධාන මතකයේ තබා ඇති සූදානම් (Ready, Resident in Main Memory): (This is state A.)
- ප්‍රධාන මතකයෙන් ඉවත් කල නොසිටින (Blocked/Waiting, Swapped out of Main Memory): (This is often referred to as Suspended-Blocked or අත්හිටවූ නොසිටින in a 7-state model, shown in the box below C).
- සහිත කිරිම (Swapping): ක්‍රියාවලියක් ද්විතීයික මතකයට/තැටියට ගෙන යාම හෝ එතැනින් ප්‍රධාන මතකයට ආපසු ගෙන ඒම. (Moving a process to/from secondary storage.)
Therefore, the direct answer to your question is:
- A – සූදානම් (Ready)
- B – ක්‍රියාත්මක (Running)
- C – නොසිටින (Blocked / Waiting)
ක්‍රියායන තත්ත්ව ප්‍රශ්න (Process State Questions)
ii. P0 ක්‍රියායනය B අවස්ථාවේ පවතින බව සලකන්න. එය C අවස්ථාවට පත්වීමට බලපාන D ට අදාළ කරුණු දෙකක් පැහැදිලි කරන්න.
P0 ක්‍රියායනය B අවස්ථාවේ (ක්‍රියාත්මක – Running) පවතී නම්, එය C අවස්ථාවට (නොසිටින – Blocked / Waiting) යන්නේ:
- I/O සමමුහුර්තකරණය සඳහා ඉල්ලීමක්: ක්‍රියාවලියකට දත්ත ආදානයක් හෝ නිමැවුමක් (I/O) අවශ්‍ය වූ විට.
- උදාහරණ: ගොනුවක් කියවීමට/ලිවීමට ඉල්ලීමක් කිරීම හෝ යතුරු පුවරුවෙන් ආදානයක් අපේක්ෂා කිරීම.
- සංඥාවක් හෝ සිදුවීමක් සඳහා බලා සිටීම: ක්‍රියාවලියකට තවත් ක්‍රියාවලියක් මගින් යවන සංඥාවක් (Signal) හෝ සිදුවීමක් (Event) සම්පූර්ණ වන තෙක් බලා සිටීමට සිදු වූ විට.
- උදාහරණ: අනියම් ප්‍රොසෙසරයකින් (Co-processor) ප්‍රතිචාරයක් අපේක්ෂා කිරීම හෝ ක්‍රියායනයන් දෙකක් අතර සම්පත් බෙදා ගැනීමේදී (Synchronization) අගුලක් (Lock) ලැබෙන තෙක් බලා සිටීම.
රූප සටහනේ D සලකුණට අනුව: D ඊතලය $B \to C$ ගමන් මාර්ගය පෙන්වන අතර, එහි ලියා ඇති $I/O$ සමමුහුර්තකරණය (I/O Synchronization) යන්න ඉහත පළමු කරුණට සෘජුවම අදාළ වේ.
iii. P1 ක්‍රියායනය C අවස්ථාවේ පවතී නම් එය ප්‍රාථමිකය කළ සහ අත්හිටවූ අවස්ථාවට පත් කිරීමේ අරමුණ කුමක්ද?
P1 ක්‍රියායනය C අවස්ථාවේ (නොසිටින – Blocked / Waiting) පවතී නම්, එය ප්‍රාථමිකය කළ සහ අත්හිටවූ (Blocked and Swapped-out) අවස්ථාවට පත් කිරීමේ (Swap Out) අරමුණ වන්නේ:
- ප්‍රධාන මතකයේ ඉඩ නිදහස් කිරීම (Free up Main Memory): C අවස්ථාවේ පවතින ක්‍රියාවලියක් යම් සිදුවීමක් හෝ I/O මෙහෙයුමක් අවසන් වන තෙක් බලා සිටී. මෙසේ බලා සිටින ක්‍රියාවලියක් ප්‍රධාන මතකයේ තබා ගැනීමෙන් එහි වටිනා ඉඩක් අපතේ යයි. එම නිසා, මෙහෙයුම් පද්ධතිය එම ක්‍රියාවලිය ද්විතීයික මතකය වෙත (Secondary Storage/Disk) ඉවත් කර, එම නිදහස් වූ මතකය ක්‍රියාත්මක වීමට සූදානම්ව (Ready) හෝ ක්‍රියාත්මක වෙමින් පවතින (Running) වෙනත් ක්‍රියාවලියකට ලබා දේ.
- පද්ධති කාර්ය සාධනය වැඩි දියුණු කිරීම (Improve System Performance): මෙයින්, CPU එකට වහාම සැකසිය හැකි ක්‍රියාවලීන් සඳහා වැඩි මතකයක් වෙන් කිරීමට හැකි වීම නිසා සමස්ත පද්ධතියේ කාර්ය සාධනය වැඩි දියුණු වේ.
iv. ක්‍රියායන නියමකරණයේදී කෙටිකාලීන නියමකරණය (Short Term Scheduling) ක්‍රියාත්මක වන්නේ කුමන අවස්ථා අතර ද?
කෙටිකාලීන නියමකරණය (Short-Term Scheduler) හෙවත් CPU නියමකරණය (CPU Scheduler) ක්‍රියාත්මක වන්නේ:
- සූදානම් (Ready – A) අවස්ථාවෙන් ක්‍රියාත්මක (Running – B) අවස්ථාවට මාරු වීමේදීය.
මෙම නියමකරණය මගින් සූදානම් පෝලිමේ ඇති ක්‍රියාවලීන් අතරින්, CPU එක ඊළඟට ලබා දිය යුත්තේ කුමන ක්‍රියාවලියට දැයි තීරණය කරයි. එනම්, A අවස්ථාවේ සිටින ක්‍රියාවලීන්ගෙන් එකක් තෝරාගෙන එය B අවස්ථාවට (CPU එකට) යවයි.
(4) ADSL තාක්ෂණය යනු කුමක්දැයි පැහැදිලි කරන්න.
ADSL (Asymmetric Digital Subscriber Line) යනු:
ADSL යනු සාම්ප්‍රදායික තඹ දුරකථන මාර්ග (Traditional Copper Telephone Lines) ඔස්සේ අධිවේගී අන්තර්ජාල ප්‍රවේශය (High-speed Internet Access) ලබා දීම සඳහා භාවිතා කරන තාක්ෂණයකි.
- “Asymmetric” (අසමමිතික) යන්නෙන් අදහස් වන්නේ දත්ත බාගත කිරීමේ වේගය (Download Speed) දත්ත උඩුගත කිරීමේ වේගයට (Upload Speed) වඩා සැලකිය යුතු ලෙස වැඩි බවයි. මෙය ගෘහස්ථ සහ කුඩා ව්‍යාපාරික පරිශීලකයන්ගේ අවශ්‍යතාවන්ට ගැලපේ, මන්ද ඔවුන් සාමාන්‍යයෙන් දත්ත බාගත කරන්නේ (වෙබ් අඩවි බැලීම, වීඩියෝ නැරඹීම) උඩුගත කරනවාට වඩා වැඩි ප්‍රමාණයකිනි.
- මෙම තාක්ෂණය මඟින් එකම දුරකථන මාර්ගයේ අන්තර්ජාල දත්ත සහ හඬ ඇමතුම් (Voice Calls) යන දෙකම එකවර, එකිනෙකට බාධාවකින් තොරව භාවිතා කිරීමට ඉඩ සලසයි. (මේ සඳහා සාමාන්‍යයෙන් Splitter හෝ Microfilter එකක් භාවිතා කරයි.)
වර්තමානයේදී, ADSL ස්ථාපනයන් බොහොමයක් VDSL (Very-high-bit-rate Digital Subscriber Line) හෝ FTTH (Fiber to the Home) වැනි නවීන තාක්ෂණයන් මගින් ප්‍රතිස්ථාපනය වෙමින් පවතී.
